Geneza

Gdy w połowie lat trzydziestych podjęto decyzje o budowie pierwszej linii trolejbusowej w Pradze, władze zleciły kilku największym zakładom przemysłowym zbudowanie kilku różnych prototypów trolejbusów. Jednym z tych zakładów była Skoda, która podjęła się tego zadania i w 1936 roku, podczas otwarcia pierwszej linii zaprezentowała swój trolejbus oznaczony jako 1Tr. W kolejnych latach Skoda zbudowała kilkadziesiąt kolejnych trolejbusów (głównie trójosiowych).
Pierwszym trolejbusem produkowanym w większej serii była Skoda 7Tr, którą wyprodukowano w latach 1951-54. Powstały 173 egzemplarze tego pojazdu (7 sztuk było eksploatowanych w Warszawie). Trolejbus ten był napędzany szeregowym silnikiem o mocy 96 kW i mieścił 80 pasażerów.
1956 roku rozpoczęto produkcję Skody 8Tr.

Zdjęcie ze zbiorów Kroniki Komunikacji Trolejbusowej.

Konstrukcja

Skoda 8Tr posiada nadwozie o konstrukcji samonośnej. Drzwi są otwierane i zamykane za pomocą urządzenia pneumatycznego. Oś przednia i tylny most są sztywne, zawieszone na wzdłużnych resorach piórowych półeliptycznych. Zastosowano mechanizm kierowniczy o przekładni ślimakowej. Opory rozruchowe są umieszczone pod podłogą.
Trolejbus posiada hamulce:
- elektrodynamiczny-silnikowy działający na koła tylne
- pneumatyczny-bębnowy działający na wszystkie koła
- postojowy-ręczny mechaniczny działający na tylne koła
Silnik trakcyjny umieszczony jest pod podłogą, między osiami. Moment napędowy jest przenoszony na tylny most jest przenoszony wałem napędowy z przegubami krzyżakowymi na łożyskach igłowych. Zastosowano przekładnie główną stożkową o zębach śrubowych.
Skoda 8Tr jest napędzana silnikiem trakcyjnym o mocy 110kW i wzbudzeniu szeregowym. Silnik ten jest sterowany w sposób oporowy przy użyciu styczników indywidualnych, które są sterowane niskim napięciem za pomocą nastawnika wałkowego. Nastawnik wałkowy jest połączony z pedałem jazdy. Coraz głębsze wciskanie pedału jazdy powoduje obrót nastawnika i w efekcie następuje wybieranie kolejnych stopni rozruchowych.
Podczas hamowania elektrodynamicznego silnik pracuje jako prądnica szeregowa samowzbudna. Stopnie hamowania są załączane w sposób analogiczny jak stopnie rozruchu -poprzez nastawnik wałkowy hamowania wprawiany w ruch pedałem hamowania elektrodynamicznego.
W Skodzie 8 Tr zastosowano, jak w innych czeskich trolejbusach, trójpedałowy system sterowania – pedał jazdy znajduje się po prawej stronie, pedał hamowania elektrodynamicznego po środku, a pedał hamowania pneumatycznego po lewej stronie.
Do zasilania układu pneumatycznego służy sprężarka o mocy 2,7 kW i wydajności 400l/min przy ciśnieniu 7 atm.
Instalacja oświetleniowa jest zasilana napięciem 24V poprzez prądnice i akumulator.

Produkcja i eksploatacja

Skoda 8Tr była produkowana w latach1956-61. Łącznie wyprodukowano 742 sztuki, z czego 485 sztuk wyeksportowano do Polski, Chin, NRD i ZSRR.
W Polsce Skody 8Tr jeździły w Gdyni, Lublinie, Poznaniu, Olsztynie, Wałbrzychu i Warszawie. W wielu egzemplarzach podczas eksploatacji opory rozruchowe przeniesiono na dach.

Źródło: archiwum Kroniki Komunikacji Trolejbusowej (M. Bartłomiejczyk, P. Misiak, M. Połom)

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł