Zdjęcie 1. Rok 1970. Przystanek przy nieistniejącym od lat skrzyżowaniu Kalinowszczyzna/Turystyczna/Mełgiewska.
(red. M.Kowalska, "Lublin trzech pokoleń")

Przystanek autobusowy to element infrastruktury punktowej systemu transportu zbiorowego. Jest to wyznaczone miejsce zatrzymania i postoju autobusu w celu umożliwienia pasażerom wejścia/opuszczenia pojazdu - to w teorii. W praktyce za niepozornym słupkiem lub wiatą może kryć się ciekawa historia.

Wbrew pozorom przez ostatnie 20-25 lat w Lublinie przybyło sporo przystanków, trochę z nich zniknęło z powierzchni ziemi, niektóre zmieniły lokalizację. Wszelkie zmiany wiązały się zwykle z budową nowych osiedli, przebudową ulic i tworzeniem połączeń komunikacyjnych. Nazwy przystanków też nie są stałe. W 2008 roku nastąpiła rewolucja - powstały zespoły przystankowe, dzięki temu wszystkie przystanki w rejonie mają taką samą nazwę, pochodzącą od przecznicy lub budynku. Wcześniej dwuczłonową nazwę przystanku stanowiła nazwa ulicy, przy której się znajdował oraz (podobnie jak teraz) nazwa przecznicy lub obiektu.

Do roku 2003, do momentu likwidacji biletów czasowych, w spisie przystanków widniały końcowe; ich numery zaczynały się od 900. Ich nazwy przetrwały reformę z połowy lat 90. i tak dawny końcowy 17 nazywał się Diamentowa - skład węgla końcowy, mimo że ten sam przystanek dla pozostałych linii (także dla 17 po wydłużeniu na os. Widok) nazywał się Diamentowa - Wrotkowska (obecnie Medalionów 02). Podobnie było w przypadku dawnego końcowego linii 25 - zwał się Kunickiego - piekarnia końcowy a przystanek dla 16, 50 i 53 - Kunickiego - Mickiewicza A. (obecnie Mickiewicza 02). Więcej informacji o przystankach końcowych zamieszczono w spisie z 2003 roku.

Nazwy przez reformą w latach 90. czasem były dziwne, czasem śmieszne, a czasem trochę mylące. Niektóre z nich kompletnie nic dzisiaj nie mówią, np. Nowy Świat - WCH czy Nałęczowska - za linią wysokiego napięcia. Myląca mogła być nazwa obecnego przystanku Dulęby 02, który niegdyś nazywał się Droga Męczenników Majdanka - Pogodna. Był też przystanek zwany Rumcajs. Jego lokalizację można poznać pobierając Wykaz zmian nazw przystanków.

Około 2006-2007 w oficjalnym spisie przystanków pojawiły się nazwy takie, jak 637 - ŚWIDNIK - RACŁAWICKA - rondo czy 702 - NAŁĘCZÓW - PKS. Nie wiadomo jednak, jakie plany z komunikacją w Świdniku i w okolicach Nałęczowa miało MPK Lublin.

 

Układ przystanków w latach 80.

Na Armii Czerwonej (Fabrycznej) były dwa przystanki. Bliżej Kościelnej dla autobusów i trolejbusów skręcających w Łęczyńską (9, 41, 155), a bliżej Wolskiej dla autobusów i trolejbusów jadących DMM (7, 14, 153, 156). Jak przyjechało 155 na przystanek, to 153 musiało czekać aż ludzie wysiądą i wsiądą do 155, bo trakcja dla trolejbusów jadących DMM była bliżej krawężnika, ale przystanek był dalej i trolejbusy zahaczyłyby o siebie "pałami".

Na Wolskiej tuż przed skrzyżowaniem z Armii Czerwonej był natomiast przystanek autobusowy dla autobusów wjeżdżających w Łęczyńską i DMM (16, 28 i 34, 37, 45). Jak ktoś więc chciał pojechać autobusem na Tatary, to stał tak w połowie drogi i patrzył, czy jedzie "9" i trzeba biec na przystanek bliżej Kościelnej, czy np. 34 i trzeba biec na Wolską.

Na Drodze Męczenników Majdanka układ przystankowy kiedyś także był kompletnie różny od obecnego. Za tunelem pierwszy przystanek nie był przy "Jubilacie", tylko niemal w połowie drogi między tunelem a Lotniczą, następny tuż za kościołem, a kolejny tam, gdzie teraz, czyli przed Sulisławicką. A w drugą stronę od Majdanka był o jeden przystanek mniej. Nie było przystanku w miejscu obecnego Dulęby 02, tylko niemal dokładnie tam, gdzie jest teraz skrzyżowanie z Krańcową (tam był kiedyś ogromny plac, gdzie często zatrzymywało się wesołe miasteczko). A następny nie był przed Lotniczą, tylko też gdzieś w połowie drogi pomiędzy Lotniczą a tunelem (przed Wrońską).

Teraz kolej na ulicę Łęczyńską. Pierwszy przystanek oczywiście nie znajdował wtedy tuż za skrzyżowaniem, tylko na wysokości ulicy Skibińskiej, dokładnie zaraz za kończącymi się budynkami przy ulicy. Co dziwne autobusy i trolejbusy zatrzymywał się osobno, a tabliczki "A" i "T" były przytwierdzone do... drzew. Później ten "zespół przystankowy" połączono, a w okolicach roku 1982 lub 1983 przeniesiono go kawałek dalej gdzieś w okolice Składowej, kawałeczek - jakieś 30 metrów - przed torami kolejowymi, które zniknęły kilka lat temu. Następny przystanek był przy kamienicy na rogu Łęczyńskiej i Boczna Łęczyńskiej, nie zatrzymywała się tutaj linia 9bis. Następnie autobusy zatrzymywały się przy barze mlecznym tuż za Mieszczańską, natomiast pojazdy linii 9bis oraz trolejbusy(!) omijały to miejsce szerokim łukiem. Kolejny przystanek mieścił się przed przejściem dla pieszych, które było 5 metrów przed uliczką pomiędzy pawilonami a blokiem przy Przyjaźni 21. Zaraz za przystankiem był zakręt w prawo w Hutniczą (wyglądający zupełnie inaczej, niż obecnie, po wybudowaniu Trasy W-Z) i kolejne miejsce, gdzie zatrzymywały się pojazdy komunikacji miejskiej - przy wjeździe do bazy PKS-u. Następny przystanek był w okolicy targu, niedaleko - nieistniejącego wtedy - kościoła.

W drugim kierunku przystanki na Gospodarczej stały w tych samych miejscach, co obecnie. Następnie autobusy i trolejbusy zatrzymywały się na Łęczyńskiej zaraz za zakrętem - stała tam blaszana wiata, zamieniona później w typową dla tego okresu z siedzeniami z przodu i z tyłu. Kolejne przystanki były sklepie monopolowym (przy posesji Łęczyńska 56), a kolejny tuż za torami a przed ulicą Składową - na obudwu nie zatrzymywała się 9bis.

Później trochę po obu stronach Łęczyńskiej zmieniali. Głównie wtedy, gdy przebudowano skrzyżowanie Łęczyńska-Hutnicza. Przystanek ten, który był vis a vis Przyjaźni 21 przeniesiono zaraz za Krzemionki pod budynek WPHW. Ten przy barze mlecznym przy Mieszczańskiej w ogóle zlikwidowano. Po drugiej stronie ten sprzed sklepu monopolowego przeniesiono trochę wcześniej gdzieś vis a vis Placowej pod Fabrykę Wag.

Na Zbożowej przystanek dla 32, potem dla 18 był tuż za pętlą, a "piątka" do czasu wydłużenia na Sławinkowską miała przystanek na obecnej pętli. W drugą stronę, na al. Warszawskiej przystanek stał niedaleko skrzyżowania z ul. Motylową (która kiedyś była połączona z Al. Warszawską, dziś jest ślepa), ok. 1991 roku przystanek postawiono na krótki okres prawie dokładnie w miejscu dzisiejszego przejścia dla pieszych przy ul. Tulipanowej (mogło być to związane z jakimiś robotami drogowymi). W końcu przystanek przesunięto tuż za ul. Tulipanową (jadąc od strony centrum). Obecnie stoją dwa przystanki - dla "20" na al. Warszawskiej za Zbożową i na Zbożowej dla 5 i 18.

Na Kunickiego przy placu Bychawskim przystanki stały wiele lat bez zmian, dopiero w 2007 podczas przebudowy skrzyżowania, jeden zniknął na stałe. Na przełomie lat 70. i 80 kolejny przystanek tuż przed ulicą Pawią przy sklepie mięsnym. Nie zatrzymywała się jedynie "30", która skręcała w lewo w Pawią i przystanek miała już właśnie na tej ulicy - zresztą tam gdzie jest zlokalizowany do dziś. W I połowie lat 80. przystanek mieścił się tuż przed Domem Kolejarza, a dokładnie przy kamienicy znajdującej się tuż przed Domem Kolejarza (nie zatrzymywały się tam linie 2 i 6, które skręcały w Nowy Świat i tam miały swój osobny przystanek - zresztą stoi on do dnia dzisiejszego). Później został przesunięty i znajdował się między Pawią a Leśną. Następne znajdowały się odpowiednio: przy Kwiatowej (zlikwidowany około 1984 roku) i za Wyścigową (później przesunięty w obecne miejsce). Kolejne znajdują się w swoich starych miejscach.

Do połowy lat 80. obecny przystanek Kraszewskiego 02 znajdował się trochę wcześniej, następny był przystanek przy Szańcowej, który niezbyt długo funkcjonował a wrócił w 2010 roku. Następnym miejscem zatrzymywania się autobusów i trolejbusów były okolice ulicy Śliskiej, a jeszcze kolejnym - niedaleko apteki vis a vis Domu Kolejarza - tam się nic nie zmieniło.

Tylko na niektórych przystankach zatrzymywały się autobusy linii pospiesznych - sezonowa linia D (Dąbrowa) zatrzymywała się przy pl. Bychawskim, Domu Kolejarza i Mickiewicza - a później dopiero... w Dąbrowie.

Rycina 1. Układ przystanków na Bronowicach i Dziesiątej w połowie lat 80.

Warto też wspomnieć, że na Diamentowej był przystanek przy Agromie na przeciwko obecnego Energetyków 02.

 

Układ przystanków w latach 90.

Przystanki Królewska - pl. Katedralny i Lubartowska - Ratusz funkcjonowały do 1 lipca 1994 roku. Pierwszy z nich do około 1990-91 roku służył również linii 25, która zawracała na rondzie na pl. Łokietka, zaś z tego drugiego od 1994 roku korzystała kończąca w tym miejscu nowo powstała linii 22. Pozostałe przystanki istnieją do dnia dzisiejszego. Na Lubartowskiej od wielu lat osobno zatrzymują linie jadące w rejon ulicy Unickiej i pozostałe. To pozostałość po dawnym podziale na linie jadące prosto Lubartowską (2, 5, 17, 17bis, 24, 54, 56) i skręcające w prawo lub w lewo (1, 1bis, 8, 10, 10bis, 11, oraz nocne 102). Na ulicy Królewskiej od lat istnieje podział na linie autobusowe i trolejbusowe - wynika on z faktu, że kiedyś w autobusach i trolejbusach obowiązywały różne taryfy.

Rycina 2. Układ przystanków w centrum Lublina w 1993 roku.

Na Krakowskim Przedmieściu obecnie istnieje podział na autobusy jadące pod Dworzec Główny PKS i na pozostałe. Wyjątkiem jest "dwójka", która nadal zatrzymuje się na przystanku Krakowskie Przedmieście 02. Przez dość długi czas linia 51 zatrzymywała się na przystanku Krakowskie Przedmieście 04, mimo że nie jechała pod dworzec autobusowy. Natomiast od połowy lat 80. obowiazywał podział na pojazdy skręcające w Królewską i jadące prosto przez Krakowskie Przedmieście. Obecny funkcjonuje od 1 października 2000 roku.

Na placu Wolności, do przebudowy w roku 2003, istniały po dwa przystanki w każdym kierunku. W roku 1993 obowiązywał podział na linie dojeżdżające z/do Zamojskiej oraz z/do al. Tysiąclecia. Linie 11 i 39 zatrzymywały się na przystanku Pl. Wolności - kościół i jechały przez Wróblewskiego i Krakowskie Przedmieście na Lubartowską i al. Tysiąclecia, a wracały przez al. Tysiąclecia (gdzie miały przystanek przy dworcu), Wodopojną (gdzie nie było przystanku), Świętoduską, Przechodnią i wyjeżdżały na pl. Wolności zatrzymując się na przystanku Pl. Wolności - zegarmistrz. Pozostałe linie (7 w kierunku Okopowej, 9, 30 i sezonowa Dąbrowa) zatrzymywały się na przystankach Narutowicza - biblioteka i Narutowicza - sklepy. Prawdopodobnie po zamknięciu Krakowskiego Przedmieścia i przyległych ulic zmieniono podział - linie 9, 11 i 13 zatrzymywał się na przystanku Plac Wolności, a 7, 30 i Dąbrowa - na Narutowicza - Wróblewskiego. Po drugiej stronie zostało bez zmian.

Na ulicy Zamojskiej podział był prosty: w kierunku centrum oddzielnie zatrzymywały się autobusy jadące prosto do Wyszyńskiego i skręcające w lewo w Bernardyńską. W stronę Unii Lubelskiej kryterium podziału było to, czy linia skręca w Fabryczną, czy jedzie prosto przez 1 Maja.

Rycina 3. Układ przystanków z 1993 roku w zachodniej części Lublina.

W ciągu ostatnich dwudziestu lat masowo zmieniały swoje miejsca przystanki Wieniawy, Sławinka i Konstantynowa. Otwarcie alei Sikorskiego w 1993 lub 1994 roku spowodowało trwałe przeniesienie autobusów z ulicy Puławskiej, co wiązało się z likwidacją czterech przystanków i pojawieniem się trzech nowych. Autobusy linii 29 i 58 zatrzymywały się niegdyś w okolicach obecnego tunelu pod ślimakiem węzła Poniatowskiego, przez kilka lat istniał też przystanek na Północnej przez skrzyżowaniem z Prusa i Jaczewskiego (Północna - Help Disco), na przeciwko obecnej Komendy Miejskiej Policji.

Warto zwrócić uwagę, że na ulicy Kosmowskiej nie było przystanków, z których korzystają obecnie linie 13, 29 i 42, autobusy nie zatrzymywały się też za rondem 27 Wołyńskiej Piechoty AK z wyjątkiem przystanku przy Orfeuszu.

Niedługo po otwarciu alei Sikorskiego przebudowano skrzyżowanie Nałęczowska/Kraśnicka/Głęboka, co spowodowało, że autobusy i trolejbusy zatrzymywały się tuż za Głęboką i później za rondem, a nie w połowie drogi między Nałęczowską i Al. Racławickimi, a potem przy wieży ciśnień. W tym czasie został zlikwidowany bezsensowny podział na Kraśnickiej - wcześniej 10, 12, 151 i 153 zatrzymywały się na al. Krasnickiej za skrzyżowaniem z Zana (w obecnym miejscu), a 42, 57, 150, 155, 158 - na Zana przed skrzyżowaniem.

W kierunku Węglina przystanki też nieco się poprzesuwały - autobusy i trolejbusy zatrzymywały się tuż za rondem, gdzie teraz jest dojazd do stacji paliw. Przez krótki okres pojazdy komunikacji miejskiej stawały w dodatkowym miejscu - między przystankami Poczekajka 01 a Szpital Wojewódzki 01. Taki stan rzeczy trwał dość krótko, do przebudowy al. Kraśnickiej w połowie lat 90. Natomiast przystanek Zwycięska 01 był trochę dalej, niż obecnie. Warto też wspomnieć o przystanku znajdującym się przed skrzyżowaniem z Zana - zatrzymywały się tam autobusy linii 12 i 12bis skręcające w lewo w Wojciechowską (do roku 1990).

Dziwić może teraz ówczesna lokalizacja przystanków na Głębokiej między Sowińskiego i Filaretów, ale należy pamiętać o dużo mniejszym natężeniu ruchu. Taki układ pozwalał na dogodne przesiadki (a jak wiadomo w czasach PRL-u nie dbano o to za bardzo), choć możliwości nie było zbyt wiele, bo przez ponad 20 lat jedynie 26 skręcało w Sowińskiego, reszta jechała przez Głęboką. Pod koniec lat 90. zostały porozdzielane i poprzesuwane za skrzyżowania i tak zostało do dnia dzisiejszego.

 

Zdjęcia 4 i 5. Wspomnienie po starych oznaczeniach przystanków (19 czerwca 2008 i 22 stycznia 2011).

 

Zmiany w układzie przystanków od 2000 roku.

Na przełomie 2000 i 2001 zostało przebudowane skrzyżowanie ulic: Zemborzyckiej i Diamentowej, przy okazji postawiono sygnalizację świetlną. Przystanek Diamentowa - Zemborzycka dla 17, 19, 21 i 50 zlikwidowano, a wymienione wcześniej linie odtąd zatrzymywały się w nowo wybudowanej zatoce na Zemborzyckiej tuż za skrzyżowaniem, gdzie wcześniej przystanek miały tylko 25, Dąbrowa i M. W roku 2001 z Diamentowej zniknął przystanek na żądanie linii 0, która w osobliwy sposób jechała przez z Chodźki na dworzec PKP (przez Unicką, Zamojską, Kunickiego, Nowy Świat, Wrotkowską, Diamentową i Krochmalną, a wracała przez 1 Maja, Al. Zygmuntowskie, Lipową, 3 Maja i Prusa). W tym czasie przystanki Witosa - Centrostal i Wylotowa - Centrostal zostały połączone, wcześniej pierwszy z nich służył linii nr 14, a drugi - linii nr 7 (w kierunku centrum jeździła przez ul. Lucyny Herc).

Zdjęcie 6. Lokalizacja dawnego przystanku Diamentowa - Zemborzycka (29 maja 2008).

Rok później, po wybudowaniu lewoskrętu z Andersa w Kalinowszczyznę, przestały być używane dwa przystanki, których wcześniej korzystały linie 1, 22 i 58. Autobusy w jednym kierunku przez Mełgiewską (wcześniej al. Bazanowa) i al. Tysiąclecia jeździły od lat 70., kiedy to budowano ówczesną al. Lenina (al. Andersa). Przy planowaniu nowej ulicy nie pomyślano o tym, że autobusy nie będą miały jak skręcać w ulicę Kalinowszczyzna. W latach 90. do stycznia 2003 roku w ciekawy sposób omijały brak skrętu busy linii 77 - zatrzymywały się na obecnym przystanku Kalinowszczyzna 02, potem zawracały przy Zawilcowej, stawały przy przystanku Kalinowszczyzna 03 i skręcały w prawo, by przejechać przez starą Kalinę. Kilka tygodni po zmianie tras linii 1 i 22 (dokładnie 22 czewrwca) została uruchomiona pętla na Lipniaku, dokąd wydłużono "11". Stara pętla przy Wojciechowskiej istniała tylko do końca lipca - 21 i 50 skierowano na ul. Morwową, 39 i 44 na Bohaterów Monte Cassino 2 (ta "dwójka" widniała w nazwie przystanku i na wyświetlaczach) czyli końcowym był obecny przystanek Irydiona 01.

Warto przypomnieć, że do 15 stycznia 2002 autobusy skręcające w Bohaterów Monte Cassino nie zatrzymywały się na przystanku Zana - Krasińskiego, a te jadące prosto omijały Zana - Bohaterów Monte Cassino. Wyjątkiem było 152, które zatrzymywało się w obydwu miejscach.

W 2003 roku przeniesiono przystanek Racławickie - wieża ciśnień za skrzyżowanie z ulicą Spadochroniarzy, a przystanek Racławickie - Długosza został rozdzielony - oba znalazły się za skrzyżowaniem. Po ustawieniu słupka na al. Długosza niepotrzebny stał się przystanek Popiełuszki - zespół szkół, który pojawił się w nowej odsłonie na al. Smorawińskiego.

Zdjęcie 7. Autobus linii 51 na przystanku 1. Maja - Kościelna (10 czerwca 2007).

Rok 2007 przyniósł przebudowę placu Bychawskiego i związane z nią zamknięcie 1. Maja. Autobusy pojechały przez Lubelskiego Lipca 80, a trolejbusy nr 160 - przez Wolską i Fabryczną. Zlikwidowany został przystanek Kunickiego - Wolska oraz oczywiście obydwa z ulicy 1. Maja. W tym czasie trwała także budowa dojazdu do C.H. Felicity (niedokończonego do dzisiaj). Wkrótce z ulicy Grygowej zniknął przystanek Pancerniaków 01, a przystanki Grygowej 01 i Grygowej 02 zostały przeniesione z głównej nitki al. Witosa na zjazdy z ronda. Przystanki na al. Witosa również tymczasowo zmieniły swoje lokalizacje - nie tylko za sprawą budowy Felicity, ale i Galerii Lubelskiej.

Zdjęcie 8. Dawna lokalizacja przystanku Grygowej 01 (9 maja 2008).
Zdjęcie 9. Przystanki Witosa - Centrostal i Wylotowa - Centrostal. Pierwszy z nich istniał do około 2001 roku, pojawił się 6 lat później na czas budowy dojazdu do Carrefoura (4 czerwca 2007).

Rok później na Filaretów pojawił się przystanek zwany obecnie Rzeckiego 01. Warto dodać, że autobusy nie zatrzymywały się kiedyś przy Rzeckiego jadąc w kierunku centrum - był to końcowy dla linii 39 i 41. Najważniejszą zmianą (i długo oczekiwaną) było rozdzielenie przystanków na os. Widok dla linii 26, 37 i 45. Wcześniej, niezależnie od kierunku jazdy, autobusy zatrzymywały się w tym samym miejscu, co dezorientowało pasażerów, mimo że ww. linie miały specjalne tablice kierunkowe - tylko z nazwą przystanku docelowego (obecnie autobusy wszystkich linii są tak oznaczone). Rozkłady jazdy linii 26, 37 i 45 z przystanku Filaretów - os. Widok były enigmatyczne, podobnie jak teraz rozkład 55 z pl. Litewskiego w kierunku Felina.

Rycina 4. To o której będzie autobus MPK na Metalurgiczną?

W roku 2008 została wprowadzona wspomniana na początku reforma - odtąd przystanki znajdujące się w rejonie jednego skrzyżowania lub na przeciwko siebie mają taką samą nazwę, różnią się tylko numerem. Nazwa pochodzi od przecznicy lub rozpoznawalnego obiektu. Nie wszyscy zrozumieli tę ideę, szczególnie nazwa zespołu przystankowego Muzyczna nie przypadła niektórym pasażerom do gustu - pierwszy i ostatni argument przeciw: "Przecież autobusy nie jeżdżą przez Muzyczną!" (tak jakby nazwa Zemborzyce - kościół oznaczała, że autobusy linii 78 podjeżdżają pod sam ołtarz...).

Rok 2010 przyniósł pierwszą - z prawdziwego zdarzenia - pętlę na os. Poręba przy ulicy Granitowej. Nie jest ona idealna, ale dużo lepsza od wcześniejszych prowizorek z ul. Jana Pawła II, zwanej wcześniej ul. Przełom (Stogi, os. Poręba, Roztocze). Teraz zostało tylko cierpliwie czekać na przystanki z toaletami i dynamiczną informacją pasażerską.

 

Do pobrania:
Wykaz nazw przystanków z 2003 roku (PDF, 77kiB);
Wykaz zmian nazw przystanków z lat 1993-2011 (PDF, 404kiB).

 

Na koniec chcę gorąco podziękować osobom, które pomogły przy tworzeniu tego artykułu. Lucki73 podzielił się wiedzą o lokalizacji przystanków w latach 80., MKM przekazał materiały o nazwach przystanków w 1993 roku i rozwiał wiele niejasności, a Torres znalazł w internecie ciekawe zdjęcia.

---

 

A na deser - ciekawe zdjęcia przystanków i odsyłacze do fotek w innych galeriach.

Zdjęcie 10. Mało popularna wiata przystankowa typu warszawskiego na końcowym "14" (27 lipca 2007).
Zdjęcie 11. Prowizorka, która przerwała ponad 15 lat, czyli stara pętla na os. Poręba (20 marca 2004).

Zdjęcie 12. Końcowy 39 i 44 w latach 2002-2003, wcześniej kończyły tu: 9, 26 i 28. Fot. Jacek Pudło (10 maja 2003).
Zdjęcie 13. Końcowy trolejbusów Zana ZUS, w tle "pustkowie" (20 listopada 1999).

Zdjęcie 14. Pętla przy odlewni Ursus na Metalurgicznej jako jedyna miała osobne perony dla autobusów (22 listopada 1998).
Zdjęcie 15. Bohaterów Monte Cassino przed Zana. W II połowie lat 80. dojeżdżała tu linia 45, a do 31 stycznia 2001 roku - linia 44 (10 czerwca 1999).

Zdjęcie 16. Pętla trolejbusowa przy Unickiej - dawnej rogatce lubartowskiej (31 października 1999).
Zdjęcie 17. Pierwsza odsłona pętli przy Chodźki (przy Ortopedii) z neoplanem na linii 0 (28 lipca 1999).

Zdjęcie 18. Ulica Diamentowa. Zatoka, która służyła jako miejsce zatrzymania na żądanie linii 0 (29 maja 2008).
Zdjęcie 19. Pierwsza odsłona przystanku Rondo Lubelskiego Lipca 03 (10 czerwca 2007).

Zdjęcie 20. Zatoka przystanku Mełgiewska - Tatarska, następny był na al. Tysiąclecia tuż za skrzyżowaniem z Mełgiewską (10 lipca 2008).
Zdjęcie 21. Tymczasowy słupek przystankowy przy ośrodku Słoneczny Wrotków dla linii 501-505 uruchomionych na wakacje w 2008 (21 czerwca 2008).

Zdjęcie 22. Obecna lokalizacja przystanku Wyścigowa 02 (20 marca 2010).
Zdjęcie 23. Ul. Wojciechowska. Widoczny słupek zastąpił ok. 2002 r. starą, wysłużoną wiatę. Zniknął z powierzchni ziemi po ustawieniu nowej wiaty gdzieś na przełomie 2007 i 2008 roku. (25 maja 2007).

Zdjęcie 24. Zarośnięty przystanek przy ul. Lucyny Herc, który był używany do końca wakacji w 2001 roku (23 sierpnia 2007).
Zdjęcie 25. Dawna pętla przy Grenadierów (23 sierpnia 2007).

Zdjęcie 26. Rozkład jazdy za kratkami na przystanku Klub Jeździecki 02 (17 czerwca 2009).
Zdjęcie 27. Postój taksówek przy wieży ciśnień w miejscu dawnego przystanku (9 stycznia 2011).

Zdjęcie 28. Tymczasowy przystanek na Zemborzyckiej i ludzie czekający na zielonej trawce na autobus (15 maja 2008).
Zdjęcie 29. Przystanek Ośrodek Wrotków 01 w dawnych barwach firmowych MPK (25 kwietnia 2007).

Zdjęcie 30. Przystanek na terenie parkingu przy hipermarkecie E.Leclerc przy ul. Turystycznej (3 marca 2009).
Zdjęcie 31. Stara wiata typu warszawskiego na pętli na Felinie (1 sierpnia 2008).

Zdjęcie 32. Przystanek przy ul. Bursaki używany do 2006 roku przez kursy wariantowe 17 i 18. (1 września 2008).
Zdjęcie 33. Ul. Rapackiego. Przystanek początkowy linii 31. W tle nieużywany słupek Rapackiego 02 (25 kwietnia 2009).

Zdjęcie 34. Oryginalna wiata na Kunickiego przy pl. Bychawskim. (28 sierpnia 2010).
Zdjęcie 35. Przystanek na Mościckiego używany m.in. przez linię 55 w latach 2006-2007 (21 czerwca 2007).

 

 

Przystanek Zana Leclerc 04 - jeszcze przed remontem ronda w latach 2001-2002.

 

Przystanek Krasińskiego 02 - prywatny mig (legalnie) omija trajtka; zatrzyma się dopiero za rondem.

 

Dawny końcowy linii 50, 152, 154 i 159, później był to ostatni przystanek linii 56, LE1, LE2 i 157, obecnie 39.

 

Do ok. 2002 roku obecny przystanek Jana Sawy 02 był przedostatnim dla linii 150, 155 i 158.

 

Dawny przystanek końcowy trolejbusów na przeciwko ZUS-u.

 

Jedyny ikarus z 1982, który dożył do XXI wieku, na pętli na os. Świt.

 

Żółta taksóweczka jeszcze w oryginalnych barwach na os. Świt.

 

Wojciechowska - zespół szkół 01 - do 2002 roku przystanek końcowy.

 

Pętla autobusowa przy Wojciechowskiej w miejscu obecnej ulicy Bohaterów Monte Cassino.

 

Ul. Morwowa - końcowy i początkowy "50" w latach 2002-2004.

 

Pętla przy skrzyżowaniu ulicy Związkowej i alei Spółdzielczości Pracy funkcjonowała od lat 70. i służyła takim liniom jak 2, 17, 17bis, 18, 18bis, 31, 33. W 1997 roku linie 31 i 33 wydłużono do Rapackiego, a pętla stała się nietypową zatoką przystankową. Swoją rolę przestała pełnić w czasie przebudowy al. Spółdzielczości Pracy.

 

Pętla przy Cienistej - tutaj kończyły swoje trasy 8, 12bis, 25 i 77.

 

Jeden z dwóch końcowych na ulicy Willowej - oba służyły "dwójce" przed ostatecznym wydłużeniem do Zbożowej.

 

Klimatyczna wiata na Al. Racławickich.

 

Fiat stojący na przystanku na przeciwko KUL-u.

 

Ziutek na przystanku dla autobusów, trolebusów i mikrobusów. Mikrobusy kursowały krótko w latach 70., pozostałością po nich są linie 29 i 34.

 

Pachnąca świeżością pierwsza lubelska elektryczna "peerka" na obecnym przystanku Ogród Saski 01. Uwagę zwraca typowa dla tamtych czasów wiata przystankowa.

 

Rondo na pl. Łokietka. Jedyną linią trolejbusową zawracającą w tym była "16" (dzisiejsze 151). W roku 1964 ponad połowa linii autobusowych (1, 2, 3, 5, 7, 11, 12 i 14) kończyła swoje trasy pod Bramą Krakowską. W tym miejscu zawracały także m.in. 22 i 25.

 

Plac Wolności w 1990 roku. Układ przystanków zmienił się dopiero po przebudowie w 2003 roku. Więcej zdjęć znajduje się w Ziutku.

 

Końcowy linii 150.

 

Pierwsza część ulicy 1 Maja została zamknięta w 1986 roku, druga część - 21 lat później. Ruch drogowy został przeniesiony na pierwszy fragment "trasy zielonej" - ulicę Lubelskiego Lipca 80.

 

Przystanek przy Kunickiego . Dla autobusów linii 16, 50, 53, 77, Zalew A nazywał się Kunickiego - Mickiewicza A, a dla linii 25 i M - Kunickiego - piekarnia końcowy. Pętla przy Mickiewicza była wykorzystywana przez linie podmiejskie - 16bis, 25, 27, 30bis, 42 (L), 42bis (25bis/K), 49 (M). Warto wspomnieć, że w latach 50. był tu końcowy linii trolejbusowych.

 

Pętla przy Budowlanej istniała od połowy lat 80., kiedy skierowano tutaj "20". Niedługo później dołączyła linia 52 kończąca przy Łagiewnickiej. Przez wiele lat - do 2001 roku - na Budowlaną wariantowo dojeżdżały: "19" i "50". W 2006 linia nr 20 została skrócona do pl. Dworcowego, a po kilku miesiącach z powrotem wydłużona, ale tym razem do Kruczkowskiego. Obecnie jest tutaj parking, a po wiatach nie ma śladu.

 

Pętla przy Łagiewnickiej. Na zdjęciu widać 53, które zostało wydłużone o kilka przystanków po przekazaniu linii 22 prywatnym przewoźnikom. Była to niezbyt mądra decyzja, która stała się jednym z gwoździ do trumny linii 53. Poza wspomniana linią, w tym miejscu kończyły trasę także 2, 6, 52, a wariantowo również 8 i 39.

 

Ulica Fabryczna (dawniej Armii Czerwonej). Trolejbus zbliża się do przystanku przy kościele św. Michała.

 

Ulica Fabryczna w lipcu 1989 roku. Przegubowy ikarus na egzotycznej linii 41 omija przystanek, na którym jeszcze kilka lat wcześniej się zatrzymywał. Uwagę zwraca zwrotnica istniejąca do jesieni 1991 roku, wykorzystywana przez 155, 157 (do 1987 roku i w latach 1990-91), 159 (do 1990 roku) i 162 (do 1989 roku).

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł