W latach 70. po krótkim okresie regresu trolejbusów nastąpił kryzys paliwowy i pojazdy elektryczne wróciły do łask. W 1975 r. rozpoczął się import trolejbusów, tym razem zamiast Skoda z Czechosłowacji były to jednak ZIU z ZSRR, gdzie występowały duże moce produkcyjne.

Dostawy trolejbusów radzieckich trwały do 1986 r., później zaś z racji na rozpoczęcie produkcji trolejbusów Jelcz PR110E w KPNA w Słupsku od 1988 r. dostarczano do Lublina krajowej produkcji trolejbusy.

Licznie dostarczone ZIU jeździły jednak w Lublinie przez całe lata 90. W 1999 r. wiele z nich zastąpiono używanymi Jelczami pochodzącymi ze Słupska. ZIU były coraz bardziej rzadkie i w 2001 r. na ulicach pozostały ostatnie dwa trolejbusy tego typu: 716 i 730. Nietypowy był 716, w którym zamontowano elektrykę z Jelcza. Z kolei 730 był trolejbusem z oryginalnym radzieckim napędem.

ZIU 9 #730 pod koniec eksploatacji na zajezdni Helenów. Trolejbus otrzymał w ostatnich latach wygięte malowanie MPK, jednak wykonane wyblakłymi odcieniami. fot. Krzysiek Kwiatkowski 2000 r.

Od końca lat 90. funkcjonowało stowarzyszenie miłośników LTEK, które podjęło starania by uratować kilka wycofywanych trolejbusów, w tym Ikarusa 280T, Fiata 418AC #799, Saurery z Warszawy, Skodę 9Tr z czeskiej Opawy. Dwa ostatnie ZIU też miały być zachowane. Trolejbus 716 początkowo odstawiono w oryginalnym stanie, jednak z czasem został niestety skasowany.

MPK podjęło decyzję o remoncie trolejbusu ZIU #730 na mobilną atrakcję turystyczną. Na zdjęciu trolejbus na zajezdni Helenów podczas prac blacharskich. fot. Jacek Pudło 2003 r.

Z kolei w wypadku trolejbusu ZIU z numerem 730 MPK wzięło sprawy w swoje ręce, podchodząc do kwestii odnowy trolejbusu w oryginalny sposób. Rozpoczęto remont blacharski trolejbusu. Nie zamierzano jednak przywracać oryginalnego, fabrycznego wyglądu, do czego zwykle dążą pasjonaci historii. Postanowiono przebudować trolejbus na mobilną atrakcję turystyczną. Trolejbus przeszedł remont blacharski i wnętrza. Nadwozie otrzymało ciemny, granatowy kolor. Na bocznych ścianach malarz wykonał obrazy prezentujące nocny Lublin - ratusz i okoliczne budynki. Wnętrze zostało przebudowane - znalazły się w nim stoliki, a także... barek i toaleta. Szyby zostały przyciemnione, tak że z zewnątrz wyglądały na czarne.

Prezentacja odremontowanego trolejbusu 4 lipca 2003 roku. Widoczne granatowe barwy, przyciemniane szyby i grafika Lublina z perspektywy placu Łokietka. Miałem szczęście iż przypadkowo trafiłem go na Węglinie, a panowie z MPK zaprosili mnie do środka. Zdjęcie wykonane na pętli na Majdanku. fot. Jacek Pudło 2003 r.

Tak odremontowany trolejbus został zaprezentowany po raz pierwszy w lipcu 2003 roku. Następnie pojazd zaczął służyć do różnych przejazdów okazjonalnych. Prezentowano go m. in. na targach motoryzacyjnych w 2005 roku. W tym samym roku odbył się też przejazd organizowany przez miłośników. Specyfiką pojazdu była jednak ręcznie wymalowana grafika na burtach, która była dumą MPK. Z tego też powodu trolejbus od czasu remontu zawsze był przechowywany wewnątrz zamkniętej hali na zajezdni Helenów. Dopiero po przenosinach na nową zajezdnię na Majdanie Tatarskim zaczął stacjonować na dworze.

W końcu w 2010 roku ruszyła linia turystyczna, którą obsługiwał ZIU #730. Od 2015 r. dołączył do niego odbudowany Jelcz 272MEX, a od 2022 r. - Skoda 9Tr. W wakacje 2022 r. ZIU skierowano na remont blacharski konstrukcji podwozia.

• Następny artykuł