Fot. 1. Mercedes Conecto G #2340 na ul. Krańcowej podczas pierwszego kursu zaczynającego z Grygowej tuż przed 4:30 (12 lipca 2010).

 

Pierwsza trasa przebiegała następująco:

Chemiczna – Walentynowicz (Herc) – al. Witosa (al. Tysiąclecia) – Grabskiego (Bohaterów ORMO) – Droga Męczenników Majdanka – Krańcowa – Długa – Wyzwolenia – Mickiewicza – Kunickiego – Zemborzycka – Diamentowa – Krochmalna – Jana Pawła II (Przełom) – Filaretów – Zana (Wileńska)

Pętla przy Chemicznej była zlokalizowana w pobliżu skrzyżowania z obecną ul. Grabskiego. Warto dodać, że „pięćdziesiątka” została poprowadzona przez nowo wybudowany fragment ulicy Filaretów – wiadukt nad wąwozem. Również 23 lipca linie 39, 41 i 45 zostały wydłużone o 700 metrów do ronda przy Zana.

Gdy zachodnia część Czubów zaczęła się rozbudowywać, 50 skierowano przez Armii Krajowej i Bohaterów Monte Cassino do Zana przy Filaretów. Powyższa zmiana trasy weszła w życie wiosną 1988 roku W międzyczasie wprowadzono wariantowe zajeżdżanie na ulicę Budowlaną.

Nasza „pięćdziesiątka” przetrwała przemiany ustrojowe, jednak trasa nieco się zmieniła. Na jesieni 1989 roku do użytku został oddany ostatni odcinek Trasy W-Z razem z przedłużeniem ulicy Krańcowej zwanym przez krótki okres al. Piłsudskiego. Autobusy zamiast Grabskiego (Bohaterów ORMO) pojechały nowo wybudowaną dwupasmówką. Prawdopodobnie wtedy przy okazji została zlikwidowana możliwość skrętu w lewo z al. Witosa w ul. Walentynowicz (Herc)  i z tego powodu „50” została skierowana na Chemiczną do pętli przy Grenadierów. Drugi końcowy też uległ zmianie – od 1 października 1990 r. autobusy zawracały na pętli przy Wojciechowskiej.

Przez kilka lat trasa nie uległa zmianom i przebiegała następująco:

Grenadierów – Chemiczna – Krańcowa – Długa – Wyzwolenia – Mickiewicza – Kunickiego – Zemborzycka – [Budowlana –] Zemborzycka – Diamentowa – Krochmalna – Jana Pawła II – Armii Krajowej – Bohaterów Monte Cassino – Wojciechowska

 

W czasie roku szkolnego 1991/1992 rozkład przedstawiał się następująco:

(w rozkładach podkreślono kursy wariantowe lub półkursy)

 

Brygada	Odjazdy z Grenadierów (przez Budowlaną)
I	4:35	6:07	7:46		13:16	15:03
II		6:28		12:01	13:44	15:32
III	5:13	6:55		12:26	14:10	15:55
IV	5:28	7:19		12:53	14:42	16:20

 

Brygada	Odjazdy z Wojciechowskiej (przez Budowlaną)
I	5:20	6:55	8:28		14:10	15:55
II	5:30	7:24		12:53	14:43	16:20
III	6:04	7:46		13:17	15:07	16:45
IV	6:30	8:10		13:48	15:34	17:07

 

Brygada	I wyjazd	I zjazd	II wyjazd	II zjazd	I szczyt	II szczyt	Suma	Obsługa
I	04:34	09:11	13:15	16:38	4:37	3:23	8:00	#1978
II	05:05	08:07	12:00	17:03	3:02	5:03	8:05	#1965
III	05:12	08:27	12:25	17:28	3:15	5:03	8:18	#2138
IV	05:27	08:53	12:52	17:50	3:26	4:58	8:24	#1990

 

W czasie wakacji znikały kursy o 7:46, 12:01, 15:55 i 16:20 z Grenadierów i 8:28, 12:53, 16:45 i 17:07 z Wojciechowskiej. Trzy popołudniowe kursy nie powróciły we wrześniu 1992 roku, bowiem autobusy wykonywały zadania z innych linii: III brygada obsługiwana przez „peerkę” o numerze 2138 została połączona z 57 (15:55 z Metalurgicznej, 16:45 z os. Świt) a IV brygada obsługiwana odtąd przez ikarusa 1961 – z linią nr 11 (16:17 z Grygowej, 17:05 z Wojciechowskiej).

Dwa lata później zniknęły łączenia, przesunięto kursy z Majdanu Tatarskiego z 4:35 na 4:30 i 8:28 na 8:32. Przestał także obowiązywać stały przydział autobusów. Prawdopodobnie wtedy też autobusy pojechały pod zajezdnię przy Grygowej, zamiast na Grenadierów.

 

 

Rys. 1 i 2. Rozkład 50 z lat 1998-1999.

 

W roku 1998 „50” zaczęła kursować także w soboty, jednak w przeciwieństwie do dnia powszedniego, popołudniu jeździł inny kierowca, niż rano (obowiązywały rozkłady jednozmienne). Dwa lata później do rozkładu obowiązującego w dzień powszedni zostało dodanych kilka kursów i tak pierwszy kurs rano wyjeżdżał o 4:30, ostatni zjeżdżał o 9:48, a popołudniu pierwszy wyjeżdżał po 12:15, a ostatni wjeżdżał na teren zajezdni tuż przed 18:00 – długie godziny kursowania, jak na linię szczytową, prawda?

 

Dzień powszedni:

Brygada	I wyjazd	I zjazd	II wyjazd	II zjazd	I szczyt	II szczyt	Suma
I	04:29	09:14	13:15	16:37	4:45	3:22	8:07
II	04:58	09:49	13:43	17:08	4:51	3:25	8:06
III	05:07	08:29	12:20	17:35	3:20	5:15	8:35
IV	05:27	08:53	12:52	17:58	3:26	5:06	8:32

 

Brygada	Odjazdy z Grygowej (przez Budowlaną)
I	4:30	6:07	7:46		13:16	15:03
II		6:28	8:14		13:44	15:37
III	5:08	6:50		12:21	14:10	16:00
IV	5:28	7:17		12:53	14:42	16:26

 

Brygada	Odjazdy z Wojciechowskiej (przez Budowlaną)
I	5:10	6:55	8:32		14:10	15:55
II	5:23	7:24	9:08		14:43	16:27
III	5:51	7:46		13:09	15:07	16:54
IV	6:27	8:10		13:48	15:39	17:17

 

Sobota:

Brygada	wyjazd	zjazd	I zmiana	II zmiana
I	04:32	7:30	2:58
II	05:12	8:22	3:10
III	12:20	15:50		3:30
IV	13:15	16:28		3:13

 

Brygada	Odjazdy z Grygowej (Krańcowej)
I	4:37	6:07
II	5:17	6:50
III			12:21	14:10
IV			13:16	15:03

 

Brygada	Odjazdy z Wojciechowskiej
I	5:10	6:55
II	5:54	7:46
III			13:09	15:07
IV			14:10	15:50

 

Przykra niespodzianka spotkała pasażerów we wrześniu 2001 roku – zmniejszono liczbę brygad do trzech (rano zlikwidowana została brygada II, popołudniu – IV). Ponadto przestały funkcjonować kursy wariantowe przez Budowlaną, gdzie popołudniu autobusy łapały kilku- a czasem kilkunastominutowe opóźnienia z powodu zatorów (Budowlana była ulicą ślepą a na skrzyżowaniu z Zemborzycką nie było jeszcze sygnalizacji). Warto też wspomnieć, że przez dłuższy czas na pętli „20” były oddzielne przystanki dla „50” jadącej na Wojciechowską i na Grygowej, jednak pod koniec funkcjonowania kursów wariantowych autobusy zatrzymywały się w tym samym miejscu i pasażerowie byli zmuszeni pytać się, czy na pewno wsiadają do pojazdu jadącego w żądanym kierunku.

Nowością było także połączenie porannych sobotnich rozkładów z innymi liniami (50/I+57 i 50/II+10), co przetrwało rok.

Fot. 2. Dwudrzwiowy Jelcz M11 z podwyższoną podłogą (27 stycznia 2005, fot. Jacek Pudło).

W wakacje 2002 roku MPK przeprowadziło eksperyment i po raz pierwszy nie zawiesiło na wakacje sobotnich kursów. Jak się później okazało – to był pierwszy i ostatni raz.

Od 1 sierpnia zmienił się przystanek końcowy – pętla przy Wojciechowskiej została zlikwidowana na potrzeby wydłużenia ulicy Bohaterów Monte Cassino. „Pięćdziesiątka” razem z 21 została skierowana na ulicę Morwową, a wracała przez Nałęczowską i al. Kraśnicką. Autobusy linii nr 50 kończyły trasę na Morwowej przez dwa lata, z początkiem roku szkolnego 2004/2005 pojechały na Bohaterów Monte Cassino.

W czasie letnich ferii w 2003 roku MPK znowu pobawiło się rozkładami i zlikwidowało brygady szczytowe na rzecz całodniowych łączonych z innymi liniami i jednozmiennych popołudniowych. Rozkład 50/I obsługiwany przez solówki został połączony z 25, a dwa pozostałe – obsługiwane przegubowcami – z 40. Popołudniu jeździło to, co zostało na zajezdni, nawet kapeny, za co pasażerowie byli bardzo „wdzięczni”.

 

Brygada	wyjazd	zjazd	podmiana	I zmiana	II zmiana
I+25	04:29	19:38	13:32	9:03	6:08
II+40	04:54	20:38	13:52	8:58	6:46
III+40	05:12	20:01	13:59	8:47	6:02
IV	12:19	15:52	-	-	3:33
V	13:09	16:37	-	-	3:38

 

Brygada	Odjazdy z Grygowej
I+25	4:30	6:07	7:45
II+40	4:55	6:38
III+40	5:13	7:10
IV				12:20	14:10
V				13:10	15:03

 

Brygada	Odjazdy z Morwowej
I+25	5:10	6:55	8:35
II+40	5:45
III+40	6:12
IV				13:09	15:07
V				14:05	15:55

 

 

Dwa lata później liczba brygad w wakacje została zmniejszona do dwóch. Trzeci rozkład wrócił we wrześniu, ale nie na długo – tylko do końca kwietnia 2006 roku. I tak pozostało do dzisiaj.

Rok 2006 przyniósł też kolejne łączenia brygad w rozkładach sobotnich: 50/I+16 (kierunek Grygowej/Szymonowica, kierunek B.M.Cassino/Mełgiewska) i 50/II+37.

 

Dzień powszedni:

Brygada	Odjazdy z Grygowej
I	4:28	6:10	7:50
II	5:13	7:10
III				12:17	14:10	16:09
IV				13:10	15:10	16:55

 

Brygada	Odjazdy z Bohaterów Monte Cassino
I	5:11	7:00	8:40
II	6:12	8:01
III				13:07	15:07	17:05
IV				14:05	16:05	17:50

 

Sobota:

Brygada	Odjazdy z Grygowej (z Krańcowej)
I	4:37	6:10
II	5:17	6:49	8:14
III				12:18	14:10
IV				13:16	15:05

 

Brygada	Odjazdy z Bohaterów Monte Cassino
I	5:11	6:55
II	5:54	7:32	9:05
III				13:08	15:07
IV				14:10	15:54

 

W roku 2008 po trzech latach wróciły rozkłady szczytowe (zastąpiły jednodmienne) i funkcjonują one do dzisiaj (z krótką przerwą na początku 2010 roku).

 

Fot. 3 i 4. Ikarusy na "50" to podstawa - powyżej węgierskie autobusy mijające się na ul. Zemborzyckiej #1966 i #1958 oraz #1846 i #2090.
(26 kwietnia 2010 i 15 lipca 2011).

Warto wspomnieć też o kilku zmianach tras wynikających z remontów ulic i uroczystości.

Gdzieś na przełomie 2001 i 2002 roku w sobotę autobusy omijały przebudowywane rondo przy Leclercu (rondo Nauczycieli Tajnego Nauczania) kursując przez Armii Krajowej, Bohaterów Monte Cassino, al. Kraśnicką do Wojciechowskiej.

Na początku września 2002 roku była remontowana nawierzchnia na ulicy Długiej (między Wilczą a Krańcową) i niewykluczone, że niektóre kursy zostały skierowane na objazd przez Długą, Pawią i Kunickiego do Zemborzyckiej.

W dniach 8-9 czerwca 2006 został zamknięty jeden pas ruchu ulicy Krańcowej od al. Witosa do Pogodnej, co spowodowało, że „pięćdziesiątka” skręcała z Chemicznej w al. Witosa, a potem dojeżdżała do Krańcowej przez Grabskiego i Drogę Męczenników Majdanka. Kolejnego dnia zamknięto pas prowadzący w drugim kierunku, w związku z tym autobusy linii 50 pojechały na Grygowej przez Drogę Meczęnników Majdanka, Grabskiego i al. Witosa.

Cztery i pół miesiąca później drogowcy wymienili nawierzchnię na ulicy Wyzwolenia (między Wilczą a Mickiewicza), przez co 24 i 25 października w godzinach 7-15 pojazdy kursowały objazdem przez Kunickiego, Wolską i Drogę Męczenników Majdanka.

Kolejna zmiana trasy nastąpiła w sobotę 9 czerwca 2007 roku – tego dnia odbywały się uroczystości kościelne związane z 20. rocznicą wizyty Jana Pawła II w Lublinie. Nasza „pięćdziesiątka” pojechała na Wojciechowską przez Filaretów i Zana.

W następnym roku objazdy wiązały się z wymianą nawierzchni na ulicy Grygowej. 29 kwietnia autobusy zawracały na terenie bazy KPRD, natomiast 9 maja kursowały przez Grenadierów i Pancerniaków.

 

 

Fot. 5. Niespodziewana zmiana trasy - jelcz musiał przejechać ulicą Wilczą z powodu wypadku na skrzyżowaniu z Długą i Wyzwolenia (3 lipca 2008).

 

Na początku 2009 roku, jak tylko trochę zima zelżała, to zaczęła się budowa przedłużenia ulicy Krańcowej do Kunickiego. Najbardziej uciążliwa była przegubowa skrzyżowania Długa – Krańcowa – Dywizjonu 303, bo wymagała skierowania autobusów na tymczasowe trasy. I tak od 23 do 25 września 2009 roku (w godzinach 18-6) oraz od 25 do 28 czerwca roku następnego pojazdy jeździły Kunickiego, Pawią, Lotniczą i Drogą Męczenników Majdanka.

Wrzesień 2010 przyniósł wymianę nawierzchni na jednym z ważniejszych węzłów drogowych w Lublinie – rondzie przy Makro. Od 20 września do końca miesiąca autobusy w stronę Bohaterów Monte Cassino kursowały ulicami: Grygowej, Witosa, Doświadczalną i Drogą Męczenników Majdanka, a wracały przez Grabskiego i al. Witosa. Przez kolejne cztery dni remontowano małe rondo na Chemicznej, w związku z czym „pięćdziesiątka” jeździła przez Rataja, Chemiczną, Grabskiego i Witosa, wracała przez al. Witosa prosto do Grygowej.

 

W tym miejscu kończy się historia linii, z którą nierozerwalnie wiążą się ludzie spieszący się do pracy a uczniowie do szkoły, tereny przemysłowe (w tym największa liczba pokonywanych przejazdów kolejowych) oraz przede wszystkim ikarusy. Gdy miałem okazję codziennie korzystać z tej linii (lata 2000-2003), zazwyczaj kursowały na niej następujące przegubowce: 1817, 1958, 1963, 1965, 1966, 1991, 1992, 1993, 1994, 1995, 2010, 2087, 2089. W późniejszym okresie pojawiały się między innymi 1832, 1908, 1961, 2088, 2090 i 2148. Ten ostatni zakończył służbę w MPK Lublin 20 listopada 2009 roku kursując właśnie na "pięćdziesiątce". Nie ma innej linii szczytowej, która po tylu latach od upadku socjalizmu nadal istniała i ciągle była obsługiwana przegubowymi ikarusami.

Zagadką przeszłości pewnie pozostaną daty zmian tras oraz kursy wieczorne wykonywane w mglistych latach 80...

 

Serdeczne podziękowania składam na ręce pana Bohdana Turżańskiego i MKM-a, którzy udostępnili archiwalne rozkłady.

 

 

Fot. 8. 1965 to jeden z ikarusów, który obsługiwał brygady szczytowe na liniach 23, 36, 42, 50 i 53 (10 sierpnia 2004, fot. Jacek Pudło).
Fot. 9. Jesienne klimaty na końcowym przy Grygowej (16 listopada 2006, fot. Jacek Pudło).

 

Fot. 10. Przez dwa lata autobusy kończyły trasę na Morwowej wracając przez Nałęczowską i al. Kraśnicką 31 stycznia 2004, fot. Jacek Pudło).
Fot. 11. Niskopodłogowiec, czyli promocja na "pięćdziesiątce" (21 września 2006, fot. Jacek Pudło).

 

 

 

Fot. 14. Żółta taksóweczka z podkową skręca w Mickiewicza (24 sierpnia 2007).
Fot. 15. Jelcz na objeździe związanym z remontem Grygowej w pobliżu dawnej pętli przy Grenadierów (8 maja 2008).

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł