Osiedle Słowackiego 
Autorzy osiedla: Oskar i Zofia Hansen

Projekt osiedla opracowano w pracowni WSM.
Konstruktor - Jerzy Dowgiałło
Architektura: Bohdan Ufnalewski, Jacek Kąkolewski, Magdalena Kozłowska i Jacek Wolski, technicy Barbara Broecker i Danuta Hertel
Drogi: Tytus Kujawa
Konstrukcja: Marek Konieczny
Inżynieria sanitarna: Mieczysław Dąbrowski, Grzegorz Marczak, Józef Sewerynik, Stanisław Zawadzki
Infrastruktura elektryczna: Henryk Rzeńca
Inwestor: LSM
Wykonawca - Lubelskie Przedsiębiorstwo Budowlane

Powierzchnia terenu - 16,5 ha, liczba mieszkańców 7300

Przy projektowaniu przyjęto założenia:
- obniżenie kosztów budowy
- dobre warunki mieszkaniowe

Zakładając obniżenie kosztów osiedla i bloków, architekr Oskar Hansen przyjął ustalenia:
- budynki długie - dobre wykorzystanie terenu, szybka budowa, oszczędność ścian szczytowych
- możliwie niewielka powierzchnia ulic, wykorzystanie ich jako dojazdy do budynków, garaży
- drogi osiedlowe jako dojazdowe dla budowy, umieszczone w zasięgu żurawia
- nieduża gęstość zabudowy

Konstrukcję budynków wykonano z prefabrykatów, a ściany działowe z elementów gipsowych. Ściany wzdłużne i stropy wykonano z cegły żerańskiej. Klatki schodowe były projektu typowego. Ściany zewnętrzne miały oddzieloną część nośną i izolacyjną.

Wnętrze osiedla było osłonione od wiatru i nasłonecznione. Od północny poprowadzono ulicę dojazdową, garaże, śmietniki, place gospodarcze. Od południa znalazł się park osiedlowy z ośrodkiem kultury. Architekt uzyskał tym samym brak kolizyjności ruchu pieszego i kołowego. Dojścia do szkół, obiektów handlowych nie przecinały się z ulicami.

Architekt Oskar Hansen chciał, by osiedle było formą, która będzie oddziaływać na mieszkańca - odbiorcę formy.

Podłużne budynki wraz z wieżowcami określały granicę osiedla.  W blokach były mieszkania u różnym układzie. Hansen z elementów prefabrykowanych zaprojektował podłużne bloki w układzie falującego pasa i w układzie schodkowym. Podłużne bloki od północy miały osłaniać przed wiatrem.

Pierwszą drogą dojazdową, powstałą jeszcze przez budową osiedla, była ulica Głęboka, doprowadzona do al. Kraśnickiej w latach 1960-1961. Była to pierwsza dwujezdniowa ulica w mieście. Prawdopodobnie już w 1962 r. istniał pierwszy odcinek ul. Wileńskiej.

Akt erekcyjny pod budowę osiedla wmurowano 02.06.1964 r., prace budowlane rozpoczęto kilkanaście dni wcześniej. Pierwsi mieszkańcy wprowadzili się 02.08.1965 r.  Wraz z osiedlem budowano ulice dojazdowe - w 1965 r. wyasfaltowano ulicę Wileńską, po której pojechał autobus linii 9 bis. W 1966 r. gotowa była ulica Zana, dzięki czemu dookoła osiedla pojechała linia 10, biegnąca przez centrum i miasteczko akademickie ulicami Głęboką, Wileńską i Zana na al. Kraśnicką i Węglin. W latach 1967-1969 budowano linię trolejbusową na Zana, uruchomioną 26.09.1969 r. Z czasem ta trasa stała się głównym dojazdem z zachodniego obszaru LSM do centrum.

W czerwcu 1965 r. wedle fotografii najdłuższe budynki były jeszcze częściowo w budowie. W maju 1966 r. stały już bloki przy Balladyny 2, 4 i 6. Wszystkie bloki zbudowano w latach 1964-1970. Jako ostatnie powstały wieżowce od strony ul. Zana. Prace budowlane przy budynkach trwały jeszcze w 1971 r. - tynkowano wtedy niezrobione od razu elewacje. Początkowo wieżowce były szare, a bloki - białe. Z czasem wprowadzono malowanie biało-żółte. Wykonano je prawdopodobnie w latach 80. lub 90. Dwa wieżowce od strony Zana są z kolei biało-zielone.

Po zakończeniu budowy osiedla wzrosło znaczenie al. Kraśnickiej w ruchu miejskim. Stąd też od 1970 r. prowadzono modernizację ulicy, na początek poszerzając ją od Al. Racławickich do ul. Zana.

Wadą osiedla była niska jakość wykonania prac budowlanych. Mieszkańcy narzekali na usterki i krzywe ściany oraz na ciasnotę pomieszczeń. Podobno w 1970 r. odnotowano nawet ponad 10-centymetrowe odchylenia ścian od pionu. To ostatnie było wymuszone niskim normatywem przyjętym na początku lat 60. Nazywano to budownictwem oszczędnościowym. Na początku mieszkańcom osiedla utrudniał życie brak sklepów i szkół. Wszystkie te obiekty powstały dopiero po kilku latach.

Bardzo przeciągnęła się budowa żłobka w osiedlu. Obiekt powstawał wiele lat i kilka razy przerywano prace, ukończono go w 1972 r. W 1969 r. trwała budowa szkoły - obecnej  podstawowej nr 3 przy ul. Balladyny 22, oddano ją do użytku w 1970 r.

W 1972 r. w budowie były pawilony targowiska przy ul. Wileńskiej. Ich ukończenie planowane było na 1973 r. i z początkiem tego roku oddano pierwsze pawilony. Wyróżniają się one wykonaniem z czerwonej cegły, ukośnymi dachami oraz kładkami między pawilonami.

W miejscu domu kultury w 1999 r. rozpoczęto prace nad tworzeniem kościoła. W 2002 r. rozebrano dotychczasowe obiekty. Od 2006 r. rozpoczęły się w kościele nabożeństwa.

Osiedle Słowackiego wyróżnia się dużą ilością zieleni, dużymi przestrzeniami między blokami, ciekawie poprowadzonymi alejkami. We wnętrzu osiedla jest duży obszar dla ruchu pieszego oraz park. Po obszarze tym nie poruszają się samochody, dojazd autem jest możliwy przez ulice otaczające osiedle. To ciekawe rozwiązanie, gdzie przestrzeń osiedla jest oddana mieszkańcom.

Jelcz na linii 11 w 2005 r. na tle hansenowskich wieżowców osiedla Słowackiego. Widoczne w tle budowano w 1968 i 1966 r.

Hansenowski wieżowiec przy ul. Zana z 1970 r. Budynki od tej strony były ostatnimi zbudowanymi w osiedlu. Uwagę zwraca przesunięcie części budynku o pół piętra. Budynek posiada jedną klatkę schodową z centralnie umieszczonymi windami.

Ciągnący się jak wąż blok przy ul. Skierki 1. W tym osiedlu są 3 takie długie bloki. Powstały w wyniku budownictwa oszczędnościowego. Jeden długi budynek to w końcu mniej ścian zewnętrznych. Bryła budynku jest załamana, by uniknąć monotonii.

Przy ul. Balladyny znajdują się pawilony handlowe o niesamowitej architekturze - dachy mają fantazyjny kształt. Użytkownicy nie chwalili sobie tych budynków - pojawiały się opinie że są trudne w utrzymaniu. Stan opuszczonego obiektu z lutego 2015 r.

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł