W tym miejscu opisana jest historia lubelskich ulic. Szczególna uwaga położona jest na okres po drugiej wojnie światowej, kiedy drogi są dostosowywane do szybko rosnącej liczby samochodów. W okresie PRL, pomimo słabej dostępności samochodów osobowych dla ludności, stopniowo zwiększała się liczba samochodów osobowych i ciężarowych. Za czasów Bieruta na ulicach miasta widywano głównie ciężarówki, autobusy i nieliczne samochody powojenne i przedwojenne. Dużo było za to furmanek konnych. W latach 50. rozpoczynano asfaltowanie ulic. W czasach Gomułki liczba samochodów rosła, prawdziwą ekspansję samochodów i dróg przyniosły jednak dopiero lata 70. i czasy Gierka. Inwestycje wtedy rozpoczęto kontynuowano w latach 80. Koniec PRL oznaczał koniec centralnego planowania i duże zmiany dla inwestycji. Zahamował bardzo szybki rozwój terytorialny miasta, wiążący się z szybką rozbudową dróg. Stale pogarszał się stan nawierzchni. Dopiero wejście Polski do Unii Europejskiej wiązało się ze zwiększeniem nakładów na drogi i stopniową modernizacją nawierzchni.

Droga Męczenników Majdanka.

Droga to trakt zamojski wytyczony w latach 1817-1826. W międzywojniu nawierzchnia klinkierowa. Po wojnie ruch wzrastał i bardzo uciążliwy stał się przejazd kolejowy na linii do Chełma, blokujący ruch na długi czas. W 1962 r. rozpoczęto pierwszą tak dużą inwestycję - budowę wiaduktu kolejowego i przebudowę ulicy Fabrycznej. Inwestycję ukończono w 1964 r., na 20-lecie PRL. Wtedy Droga otrzymała nawierzchnię asfaltową na odcinku do Lotniczej. Ten wiadukt dziś jest oczywistością, a w latach 60. to była rewolucja - szeroka jezdnia, głęboki wykop. Droga Męczenników Majdanka była główną trasą wylotową na Zamość i Chełm do lat 70., kiedy powstał odcinek dwujezdniowej alei Witosa, pełniący funkcję uzupełniającą z racji na położenie na uboczu. Dopiero w 1989 r. oddano całość Trasy W-Z i wtedy tranzyt skierował się na nową drogę. Wykonany w 1964 r. asfalt wymieniano najprawdopodobniej w 1974 r., a potem w 1987 r. W 2003 r., wykonano remont nawierzchni między Fabryczną a Lotniczą. Dalsza część ulicy była bardzo zdewastowana. Wyremontowano ją dopiero w 2013 r. - odcinek Lotnicza - Majdanek i Dekutowskiego - Doświadczalna. Najnowsza przebudowa zachodniej części ulicy to lata 2017-2018.

Kalinowszczyzna

Ulica Kalinowszczyzna - do lat 60. główna ulica tej dzielnicy miasta, była ważną drogą prowadzącą z centrum do uruchomionej w 1951 r. FSC. Nawierzchnia była z kocich łbów. Po zbudowaniu blokowiska na Kalinowszczyźnie ulica zeszła na dalszy plan, ustępując w latach 60. ulicy Lwowskiej. W 1969 r.  ul. Kalinowszczyzna otrzymała nawierzchnię asfaltową, położoną na kocie łby. Dalszy spadek znaczenia nastąpił od 1972 r. po oddaniu alei Andersa. Już w latach 70. nawierzchnia była nierówna. Kapitalny remont nawierzchni ulicy nastąpił dopiero po 50 latach, rozpoczęto go w 2018 r.

Aleja Kraśnicka

Krótko o historii modernizacji alei Kraśnickiej. Drogę wytyczono prawdopodobnie wraz z innymi traktami na początku XIX wieku. Modernizacja ulicy z poszerzeniem miała miejsce w latach 1977-1978. W 1988 r. zlikwidowano stację paliw i pętlę trolejbusową i uruchomiono nowe rondo na skrzyżowaniu z Racławickimi. Nowe, stalowe słupy ustawiano na budowanej przez ładnych parę lat trasie trolejbusowej na Węglin. Od 1988 r. trwała już budowa al. Sikorskiego, ukończonej w 1993 r. A w 1994 r. ruszyła już kolejna epopeja, czyli modernizacja al. Kraśnickiej z poszerzeniem skrzyżowań i pasa rozdzielającego. Do 1997 r. prowadzono prace na skrzyżowaniach z Nałęczowską, Zana i Bohaterów Monte Cassino. Od 1998 do 2001 r. pracowano nad dalszym odcinkiem. Dopiero w 2015 r. wykonano ostatni odcinek do Węglina. Już wtedy odcinek Zana - Bohaterów Monte Cassino nadawał się do remontu.

Klin

Klinem określano w latach 60. skrzyżowanie ulic: Zamojskiej, Al. Zygmuntowskich, Fabrycznej i 1 Maja. W latach 60. było to najbardziej ruchliwe skrzyżowanie w mieście. W kolejnych epokach przechodziło ono kilka modernizacji. W 1969 r. przeprowadzono tu pierwszy kapitalny remont wraz z przebudową sieci podziemnych. Zamknięcie ruchu na czas wykopów wywołało paraliż miasta. Nie było wtedy al. Unii Lubelskiej, jeździło się starym mostem na ul. Zamojskiej (wtedy - na ul. Buczka), nie było też jeszcze ulicy Wolskiej. Klin odciążyło dopiero zbudowanie ul. Wolskiej w 1972 r. Kolejną przebudowę wykonano po awaryjnym zamknięciu walącego się mostu na ul. Zamojskiej od 1984-1985. Powstało wtedy rondo. W 1986 r. powstała al. Unii Lubelskiej - planowana już od lat 50. trasa N-S, północ-południe. W latach 1999-2007 przygotowywano się do kolejnej zmiany na skrzyżowaniu, w końcu uruchomiono ul. Lubelskiego Lipca 80, prowizorycznie zaślepiając wlot ul. 1 Maja. Kompleksowa przebudowa ronda, z powodu braku środków, ruszyła dopiero w 2019 r. Inwestycję połączono z dofinansowniem unijnym do komunikacji miejskiej i remontem rozsypującego się mostu na ul. Fabrycznej.

Lwowska

Od 1964 r. budowano nową, dużą dzielnicę we wschodniej części miasta, na Kalinowszczyźnie. Pierwsze wieżowce budowane tutaj były monolityczne, powstawały przez zalewanie szalunków betonem. Przez osiedle poprowadzono ulicę Lwowską. Pierwszy odcinek ulicy poszerzono prawdpodobnie na początku budowy osiedla, wraz z budową pomnika Bieruta. Nawierzchnię asfaltową ulicy na głównym odciku wykonywano w 1969 r. Nowa Kalinowszczyzna doczekała się 09.03.1969 r. swojej linii autobusowej. Na ulicę Lwowską przedłużono linię 2, która jeździła przez centrum i Wrotkowską na Żeglarską. W 1972 r. Lwowska połączyła się przez rondo z pierwszym odcinkiem alei Andersa. Budowano wtedy już dalsze osiedla Kalinowszczyzny. W 1976 r. powstała kładka nad ulicą. W 2004 r. rozebrano ją jako mało użyteczną z powodu nieopłacalności remontu. W podobnym okresie powstała wysepka rozdzielająca w środkowej części ulicy. W 2011 r. wyremontowano nawierzchnie ulicy Lwowskiej, przedstawiała ona już zły stan i miała liczne wyboje. Przed 2016 r. zbudowano na ulicy trakcję trolejbusową, w 2016 r. ruszyła pod siecią linia trolejbusowa.

Puławska

Ulicę Puławską zbudowano w 1969 r. Ulica ta połączyła Aleje Racławickie z ulicą Północną, przebiegając na skraju ówczesnego osiedla Róży Luksemburg zbudowanego w latach 60. Pojechała nią wtedy nie tylko linia 4, ale i PKSy jadące np. z Kraśnika. Przejazd Puławską i Północną umożliwiał im ominięcie zatłoczonego Krakowskiego Przedmieścia jeszcze przed wybudowaniem trasy W-Z. Po otwarciu dwujezdniowej, równoległej al. Sikorskiego w 1993 r. obciążona dotychczas ulica Puławska straciła na znaczeniu, stając się ulicą osiedlową.

Aleje Racławickie

Proste Aleje Racławickie ciągnące się po horyzont to droga wytyczona na początku XIX wieku, kiedy korzystając z nowych technik budowy dróg wytyczono w Królestwie Polskim proste szlaki zastępujące dawne gościńce. Wytyczenie Traktu Warszawskiego miało miejsce w okresie 1817-1826. Obecna nazwa ulicy pochodzi z 1917 roku. W międzywojniu ulica ta nabierała znaczenia i była brukowana. W czasach okupacji wykonano nawierzchnię klinkierową. W 1947 r. wykonany był jej remont. Dopiero w 1956 r. pojawił się asfalt. Był on złej jakości wykruszył się, stąd w 1957 r. wykonano nowy. W 1960 r. przebudowano pętlę trolejbusową na końcu ulicy od strony al. Warszawskiej. W 1964 r. pojawiła się pierwsza sygnalizacja świetlna na skrzyżowaniu Al. Racławickich i Lipowej.

W 1968 r. ulicę poszerzono o skrajne pasy i taki kształt zachowała aż do 2020 r. Podczas tamtej przebudowy zaślepiono wlot ul. Uniwersyteckiej. Możliwe, że w tamtym okresie dla zwiększenia przelotowości zaślepiono część skrzyżowań - z Godebskiego, Łopacińskiego. Po 1974 r. wraz z rozpoczęciem budowy teatru dramatycznego zaślepiono wlot ulicy Radziszewskiego. W 1987 r. tuż przed przyjazdem papieża do Lublina położono nowy asfalt. W ramach budowy ronda na skrzyżowaniu z al. Kraśnicką w 1987 r. zlikwidowano pętlę trolejbusową. Rondo było gotowe w 1988 r. W tamtym okresie zaczęto się przymierzać do budowy tunelu pod Al. Racławickimi w ciągu ul. Sowińskiego dla połączenia Czechowa i Czubów.

W 2002 r. udrożniono wlot ul. Łopacińskiego, w ramach przygotowań do objazdów związanych z budową tunelu pod Racławickimi, który w końcu wcale nie powstał.

Już od 2017 r. szykowana była przebudowa ulicy. Projekt był jednak krytykowany, a dodatkowo przetargi były odwoływane, gdyż oferty przekroczyły kosztorys, przygotowywany w okresie gdy prace budowlane były znacznie tańsze. W końcu przetarg rozstrzygnięto i wiosną 2020 r. ruszyła przebudowa ulicy, przewidująca zmianę skrajnych pasów na buspasy.

Most Zamojska

Most na Zamojskiej pochodzi z początku XX wieku i służył wiele dziesięcioleci. Już w 1975 r. wykonano prowizoryczny remont mostu na Zamojskiej, który nie wytrzymywał ciężkiego ruchu. Był to newralgiczny punkt, kolejne mosty znajdowały się dopiero na al. Piłsudskiego i Kalinowszczyźnie. Naprawa niewiele pomogła, w 1977 r. wprowadzono ograniczenia nośności. Już w 1978 r. ruszyła budowa mostu w ciągu al. Unii Lubelskiej - początek przyszłej trasy N-S. Budowa trafiła na kryzys przełomu lat 70. i 80. i przeciągnęła się. W 1984 r. stary most był tak popękany, że groził już zawaleniem. Dla samochodów wprowadzono awaryjnie objazdy. W końcu w 1984 r. udało się uruchomić trasę objazdową, w którą właśnie skręca widoczny Mercedes. Stary most planowano początkowo zburzyć, ale w końcu pozostawiono go na zabytek. W latach współczesych most poddano renowacji.

Artykuł jest w przygotowaniu i będzie rozbudowywany.

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł